Angst kan je behoorlijk verlammen, of je nu last hebt van angst voor vliegen, hoogtes, sociale situaties, spreken in het openbaar of spinnen. Het wordt pas echt vervelend als je dagelijks met je angsten geconfronteerd wordt en daardoor niet meer kunt functioneren zoals je graag zou willen.
In NLP trainingsgroepen worden bijvoorbeeld angst voor spreken in groepen, angst om te blozen, sociale angst en onzekerheid vaak benoemd door deelnemers. Ook krijg ik in mijn coachpraktijk regelmatig vragen over angsten zoals smetvrees, rijangst, faalangst of fobieën. Het komt veel vaker voor dan je denkt en bijna iedereen kent wel in meer of mindere mate een persoonlijke angst.
Het kan ook heel confronterend zijn als je merkt dat je angstig bent voor bijvoorbeeld het spreken in groepen en daardoor geen presentaties durft te geven of in een vergadering het woord te nemen. Kansen en mogelijkheden gaan hierdoor misschien wel aan je voorbij en dan zie je anderen vol plezier en enthousiasme voor een groep staan, en dat kan knagen... dat wil jij ook!"
Angst is niet alleen maar een denkprobleem. Hoewel het waar is dat angst voornamelijk in ons hoofd zit, en het in veel gevallen aangeleerd is, zijn er ook instinctieve angstreacties in ons brein die ons helpen om veilig te blijven. Zoals bijvoorbeeld angst voor vallen of de snelheid van objecten die op ons afkomen, en ook angst voor hoogte (hoewel dit niet hetzelfde is als hoogtevrees). Deze reacties zijn aangeboren veiligheidsmechanismen en zijn niet aangeleerd.
Voor de meeste angsten geldt echter wel dat deze ontstaan en versterkt worden door clusters van overtuigingen en hieraan verbonden emotionele reacties, met uiteindelijk een fysieke angstreactie en vermijdend gedrag als gevolg.
Zo komt het voor dat twee mensen in een vliegtuig kunnen zitten en de ene in paniek raakt terwijl de andere niet. Angst en paniek worden dus niet veroorzaakt door het simpelweg in het vliegtuig zitten, maar door wat de persoon er in zijn hoofd bij denkt en vervolgens als gevolg daarvan fysiek en emotioneel voelt. Het kan echter moeilijk zijn voor een angstig persoon om dit te begrijpen, omdat de paniek verdwijnt zodra hij uit het vliegtuig stapt en dit voor hem het bewijs lijkt te zijn dat het aan het vliegtuig ligt.
Angst voor vallen kan op deze manier ontstaan en versterkt worden door overtuigingen. Dit zie je bijvoorbeeld bij ouderen die, naast de fysieke veranderingen die op latere leeftijd optreden zoals functieverlies en balansverstoringen, ook overtuigingen ontwikkelen dat er in steeds meer situaties een risico op vallen aanwezig is. Dit leidt tot groeiende onzekerheid, waardoor steeds meer situaties vermeden worden. Dit versterkt opnieuw de onzekerheid en er ontstaat een neerwaartse spiraal.
Jongeren met sociale angst kunnen op dezelfde manier vast komen te zitten in een neerwaartse spiraal van vermijding en groeiende onzekerheid. Bijvoorbeeld, een tiener die zich ongemakkelijk voelt in sociale situaties kan gaan geloven dat hij altijd zal blozen of zich belachelijk zal maken. Hierdoor vermijdt hij steeds meer sociale situaties, waardoor hij minder ervaring heeft en minder vertrouwen krijgt in zijn sociale vaardigheden. Dit kan uiteindelijk leiden tot een groeiende angst voor sociale situaties en het vermijden van belangrijke sociale activiteiten. Het is belangrijk om deze neerwaartse spiraal te doorbreken door het aanpakken van de negatieve overtuigingen en het stap voor stap opbouwen van positieve ervaringen in sociale situaties.
De film in je hoofd
Mensen met een angst voor presenteren voor groepen kunnen bijvoorbeeld een hele film in hun hoofd van tevoren afdraaien met alle denkbare scenario's waarin van álles fout gaat. Ook zijn ze zichzelf vaak heel erg bewust van alle ogen die op hen gericht zijn, gezichtsuitdrukkingen en koppelen daar ook al snel conclusies aan. Ze bekritiseren zichzelf, zien slechts alles wat bij henzelf ontbreekt aan eigenschappen en vaardigheden en raken hierdoor in een neerwaartse spiraal van onzekerheid en angst. Het gevolg is dat ze gaan stuntelen en uiteindelijk hun ergste nachtmerrie zien uitkomen.
Sprekers die echter geen last hebbenvan deze angst zullen ontspannen en inspirerend voor de groep staan, en plezier hebben nin zijn presentatie en verwachten dat anderen het leuk gaan vinden. Ze ervaren voorpret, bereiden zich ook met plezier voor. Ze zien ook de enthousiaste reacties van de toehoorders al voor zich en staan daardoor ook een stuk relaxter en met meer zelfvertrouwen voor de groep! Een hele andere strategie dus!
Nieuwe strategie
Met NLP-technieken leer je je eigen brein te beïnvloeden waardoor je de ervaring van angst kunt verminderen en in plaats daarvan meer ontspannen en met meer zelfvertrouwen voor een groep kan staan. Of auto kunt rijden. Of kunt vliegen. Of sociale contacten aan durft te gaan! Ontdek de bron van je eigen angst(en) en vind de tools en handvatten om hier voortaan anders mee om te kunnen gaan waardoor jouw angsten verdwijnen en jij zonder beperkingen kun zijn wie je bent! En het mooie is: jij hebt alle hulptroepen al in je! Door je brein toegang te geven tot nieuwe overtuigingen, door anders waar te nemen, door anders te denken, anders te ervaren en versterkende emoties op te bouwen ontwikkel je je eigen successtrategie!
Een praktische NLP-oefening om angst te verminderen en meer zelfvertrouwen te ontwikkelen, is het identificeren van belemmerende overtuigingen en deze te vervangen door helpende overtuigingen.
Stap 1: Identificeer de situatie die angst bij je oproept. Bijvoorbeeld: spreken voor een groep mensen.
Stap 2: Identificeer de belemmerende overtuigingen die je hebt over deze situatie. Bijvoorbeeld: "Ik ben niet goed genoeg om voor een groep te spreken" of "Mensen zullen me uitlachen als ik een fout maak".
Stap 3: Daag deze belemmerende overtuigingen uit door je af te vragen of ze echt waar zijn. Heb je bijvoorbeeld bewijs dat mensen je zullen uitlachen als je een fout maakt? Of is dit slechts een gedachte die in je hoofd rondspookt?
Stap 4: Creëer nieuwe, helpende overtuigingen die je ondersteunen bij het overwinnen van je angst. Bijvoorbeeld: "Ik ben goed voorbereid en kan mijn presentatie met vertrouwen geven" of "Mensen zijn geïnteresseerd in wat ik te zeggen heb en zullen me ondersteunen".
Stap 5: Veranker deze nieuwe overtuigingen in jezelf door ze te herhalen en te visualiseren. Stel je bijvoorbeeld voor hoe je met zelfvertrouwen voor een groep spreekt en hoe de mensen positief reageren.
Door deze oefening regelmatig te herhalen, kun je je brein trainen om deze nieuwe helpende overtuigingen te internaliseren en meer zelfvertrouwen te ontwikkelen bij het omgaan met je angstige situaties.
Nog een praktische NLP-oefening die je kunt doen om angst te verminderen is de "anchoring" techniek. Hierbij creëer je een fysieke "anker" of trigger die je vervolgens kunt gebruiken om jezelf in een meer ontspannen staat te brengen wanneer je je angstig voelt. Bijvoorbeeld, stel je voor dat je bang bent om voor een groep te spreken. Je zou dan een herinnering of ervaring kunnen oproepen waarin je je volledig zelfverzekerd voelde tijdens het spreken voor een groep. Terwijl je deze herinnering oproept, plaats je bijvoorbeeld je duim en wijsvinger op elkaar om een fysiek anker te creëren.
Door dit anker vervolgens te gebruiken wanneer je voor een groep gaat spreken, kun je jezelf helpen om in een meer ontspannen en zelfverzekerde staat te komen. Het is belangrijk om dit anker opnieuw te versterken door het te associëren met positieve emoties en ervaringen, zodat het effectiever wordt naarmate je het vaker gebruikt.
Deze techniek kan ook worden toegepast op andere situaties waarin je angstig bent, zoals autorijden, vliegen of sociale contacten aangaan. Door te leren hoe je je brein kunt beïnvloeden met NLP-technieken, kun je jouw angsten overwinnen en vrij zijn om te zijn wie je wilt zijn. Dus waar wacht je nog op? Ga aan de slag met deze anchoring techniek en ontdek hoe je jezelf in een meer ontspannen en zelfverzekerde staat kunt brengen, ongeacht de situatie waarin je je bevindt. Oefen regelmatig en associeer het anker met positieve emoties en ervaringen, zodat het steeds effectiever wordt. Vind de tools en handvatten om anders met je angsten om te gaan en laat jouw angsten verdwijnen. De hulptroepen zitten al in jou, het is tijd om ze te activeren!