Vervorming is een van de drie belangrijke processen in NLP die ons gedrag beïnvloeden en hoe we reageren op onze omgeving. Dit gebeurt doordat onze ervaringen worden beïnvloed door onvolledige of onjuist opgeslagen zintuiglijke informatie, waardoor we de werkelijkheid soms verkeerd interpreteren. Hoewel dit misschien ingewikkeld klinkt, is het waarschijnlijk iets dat je herkent.
Bijvoorbeeld, we kunnen ons in een fractie van een seconde vergissen in wat we zien. We kunnen een schaduw in het bos aanzien voor een dier of mens, of we kunnen schrikken van een klein bewegend object omdat we het aanzien voor een insect, spin of muis.
Ikzelf heb eens in Frankrijk een slang aangezien voor een dode tak, simpelweg omdat mijn eerdere zintuiglijke ervaringen in Nederland, waar slangen zeldzaam zijn, geen mentaal beeld hadden van een "slang". Toen ik vlak voordat ik hem wilde oppakken de kop en beweging zag, schrok ik me rot!
Ons brein filtert informatie en onthoudt slechts een selectie van details. Dit gebeurt onbewust omdat het simpelweg onmogelijk is om alle informatie die we waarnemen te onthouden. Wanneer we deze opgeslagen informatie later weer oproepen, is deze altijd onvolledig en vaak zelfs onjuist. We hebben namelijk de neiging om details verkeerd op te slaan of zelfs in te vullen. Hierdoor vervormt ons brein onze werkelijkheid en beïnvloedt het de manier waarop we reageren op onze omgeving.
Deze vervormingen spelen ook een gunstige rol bij de wijze waarop wij onszelf motiveren. Doordat we alle informatie die we ontvangen altijd filteren (en bijvoorbeeld alleen waarnemen wat voor ons belangrijk is), vervormen we de werkelijkheid en richten we ons juist op de mogelijkheden in plaats van de gevaren. Dit kan ervoor zorgen dat we iets in gang zetten of juist niet, puur gebaseerd op de gefilterde informatie die we ervaren en weergeven in onze taal en gedrag. Vervormingen zijn dus zeer krachtig en hebben veel invloed op ons gedrag.
Wij mensen delen onze ervaringen met elkaar door middel van taal. Het grootste deel van onze taal ontstaat onbewust en tijdens dit proces vervormen we de oorspronkelijke, pure waarneming of ervaring al door alleen al onze woordkeuze, conclusies die we onbewust trekken en "(on)logische" verbanden die we leggen. Vaak zijn we ons niet bewust van deze vervormingen, maar ze zijn wel zinvol en nodig om ons gemakkelijk en effectief te kunnen bewegen in de wereld en om richting te geven aan wat we willen. Het nadeel is dat het ons ook flink kan beperken en ons op het verkeerde been kan zetten, bijvoorbeeld bij oeverloze discussies over wie gelijk heeft terwijl een buitenstaander ziet dat jullie eigenlijk hetzelfde willen.
Zo denk je soms te weten wat anderen vinden/voelen/denken nog voordat ze iets zeggen. Maar dit gedachten lezen van anderen is een vervorming (want weet je écht wel wat de ander denkt?). Of je verbindt een gevoel van jezelf aan een externe oorzaak (bijvoorbeeld: door jou ben ik verdrietig/boos/onredelijk), maar is dat niet eerder het gevolg van je eigen vervormde conclusies over wat er op dat moment gebeurt? Of wat dacht je van de vele aannames die we maken in gesprekken? Om de ander te begrijpen voegen we onze eigen waarheden toe aan wat we "denken" te horen. En deze aannames vervormen de werkelijkheid op het moment dat we zelf gaan geloven dat ze waar zijn!
Kortom, we vervormen onze persoonlijke ervaringen tijdens het verwerkingsproces in ons brein en dit komt tot uiting in ons gedrag en taalgebruik. Dit is een bijzonder breinproces dat uitvoerig wordt besproken in NLP en het NLP Metamodel. Het is zeer de moeite waard om dit proces bij jezelf en anderen te onderzoeken om elkaar beter te begrijpen, je blik te verruimen en nieuwe mogelijkheden te ontdekken. De meest flexibele persoon heeft immers de meeste controle over de communicatie, nietwaar? Maar dit is een onderwerp voor een andere blog! Heb je vragen of wil je graag dat ik een NLP-onderwerp uitwerk in een blog? Neem gerust contact met mij op.
Comments